Het is niet jouw schuld - Sterk Magazine

Sterk Huis biedt hulp na seksueel misbruik

“Het is niet
jouw schuld”

Schuld, angst, schaamte. Seksueel misbruik heeft grote impact op het leven van de slachtoffers. Niet alleen door het leed van de traumatische gebeurtenis(sen), maar ook doordat mensen vaak moeite hebben om erover te praten en hulp te zoeken. “Het is dan een heel eenzaam proces”, weet Jennifer de Graaf, ambulant hulpverlener Hulp na Seksueel Misbruik (HSM) en het sexpertiseteam bij Sterk Huis. “Dit is jou overkomen, je kunt er niks aan doen. Blijf er niet alleen mee rondlopen. Wij helpen jou om de nare gebeurtenis(sen) een plek te geven en begeleiden je naar een sterke en veilige toekomst.”

Jennifer: “Een seksueel trauma zit vaak diep, aangezien iemand echt in je intieme zone is geweest. Wanneer misbruik in de jonge kinderjaren heeft plaatsgevonden, komt het meestal pas in de puberteit naar boven. Bijvoorbeeld als jongeren voorlichting krijgen en ontdekken dat het niet oké is wat hen is overkomen. Of wanneer de seksuele ontwikkeling stagneert en iemand moeite heeft met het aangaan van intieme relaties of diepere vriendschappen. Het kan ook al veel eerder tot uiting komen. Bijvoorbeeld als een kind slecht slaapt, veel nachtmerries heeft of nog lange tijd in bed plast. Een onbehandeld trauma werkt op alle manieren door in het leven van het slachtoffer.”

“Dit is jou overkomen, je kunt er niks aan doen. Blijf er niet alleen mee rondlopen.”

Hulp na Seksueel Misbruik

“Bij Sterk Huis bieden we Hulp na Seksueel Misbruik (HSM), zowel individueel als in groepsverband”, vervolgt Jennifer. “Bij de verwerking van trauma’s werken we met de Slapende Honden? Wakker Maken!–methodiek. We gaan vraaggericht te werk en kijken wat iemand nodig heeft, bijvoorbeeld EMDR, psychomotorische therapie (PMT) of systeemtherapie. Om iemand zo goed mogelijk te helpen, betrekken we gezinsleden, de school of andere belangrijke betrokkenen bij de behandeling. Deze systeemgerichte benadering is helpend. Hoe meer mensen om het slachtoffer heen staan, hoe beter. Daarmee laten we zien: je bent niet alleen.”

“Hoe meer mensen om het slachtoffer heen staan, hoe beter. Daarmee laten we zien: je bent niet alleen.”

Seksuele ontwikkeling

Een seksueel trauma kan zich op allerlei manieren uiten. Daarbij speelt ook mee wanneer de gebeurtenis heeft plaatsgevonden. “Als het om een vroegkinderlijk of preverbaal trauma gaat – waarbij een kind nog niet kon praten – laten kinderen vaak opvallend gedrag in de ontwikkeling zien. Ze zijn bijvoorbeeld snel boos, plassen (na zindelijkheid) nog lang in bed, ze slapen slecht of reageren fel op bepaalde aanrakingen of geuren. Wanneer deze kinderen richting de puberteit gaan, verloopt de seksuele ontwikkeling vaak niet zoals gewenst. De seksuele grenzen zijn ooit overschreden, waardoor ze niet weten wat wel en niet oké is. De één stagneert volledig in de seksuele ontwikkeling, terwijl de ander juist over alle grenzen heengaat, heel vroeg seksueel actief is en bij iedereen op schoot kruipt om bevestiging te krijgen.”

In de steek gelaten

“Ook in het dagelijks leven werkt het seksueel trauma enorm door”, benadrukt Jennifer. “Kinderen hebben bijvoorbeeld concentratieproblemen op school, gaan spijbelen, zoeken grenzen op, kiezen verkeerde vrienden of gebruiken verdovende middelen. Ook nemen ze bepaalde patronen aan. Ze distantiëren zich bijvoorbeeld, omdat ze geen vertrouwensband kunnen aangaan of bang zijn voor afwijzing. Ook voelen veel kinderen zich in de steek gelaten, wat doorwerkt in de gezinsdynamiek. Waarom heeft mama mij niet beschermd tegen opa? Waarom is dit alleen mij overkomen en niet mijn broer of zus?”

Schuld en schaamte

Jennifer: “Bovenop het trauma ervaren veel slachtoffers schuld en schaamte, vooral als het misbruik meerdere keren is gebeurd. Ik vond het niet fijn, maar ik ben zelf meegegaan naar zijn huis. Ik had nee moeten zeggen. Deze schuld- en schaamtegevoelens zorgen ervoor dat iemand niet snel aan de bel trekt. Zeker bij incest willen kinderen geen problemen veroorzaken. Ze blijven loyaal naar familie, hoe erg de situatie ook is. Deze kinderen vinden de situatie vaak ook ‘normaal’, zo ziet de wereld eruit voor hen. Kinderen willen liefde en affectie van hun ouders. Als dít de manier is om het te krijgen, dan is het maar zo. Het is dan heel moeilijk om de situatie te doorbreken en uit te leggen dat het niet oké is.”

“Kinderen willen liefde en affectie van hun ouders. Als dít de manier is om het te krijgen, dan is het maar zo.”

Verhaal

Zodra iemand openstaat voor hulp, laat Sterk Huis die kans niet onbenut. “Als iemand eindelijk hulp durft te zoeken, moet je niet aankomen met een wachtlijst. Wij schakelen heel snel. Voor de traumabehandeling zetten we een verhaal van de gebeurtenis op papier, wat onder meer nodig is voor EMDR. Soms is er geen verhaal bekend, bijvoorbeeld als het gaat om een vroegkinderlijk trauma. Dan maken we een situatieschets aan de hand van een persoonlijkheidsonderzoek of psychodiagnostisch onderzoek, traumagerelateerde klachten/triggers of verhalen vanuit de omgeving. Na een traumabehandeling zitten mensen vaak beter in hun vel. Ze slapen beter, hebben geen flashbacks of nachtmerries meer en kunnen beter omgaan met triggers.”

Nazorg

Ook na afloop blijft Sterk Huis klaarstaan. “Nazorg is heel belangrijk”, vindt Jennifer. “Dan pas kom je toe aan alle andere hulpvragen: wat is een gezonde seksuele ontwikkeling, hoe geef je je grenzen aan, hoe luister je naar de signalen van je lijf? Er zijn oefeningen om dat te trainen. Vaak geeft een lichaam van tevoren al signalen af dat er iets niet pluis is, maar veel slachtoffers van seksueel misbruik weten niet hoe ze daarnaar moeten luisteren. Ze vertrouwen hun lijf niet meer of hebben er een afkeer van.

“Veel slachtoffers van seksueel misbruik weten niet hoe ze naar hun lichaam moeten luisteren. Ze vertrouwen hun lijf niet meer of hebben er een afkeer van.”

Groepsbegeleiding

Jennifer: “Als meiden ver genoeg zijn in hun individuele traject en zich veilig en sterk genoeg voelen om hun verhaal te delen, kan onze Hulp na Seksueel Misbruik (HSM) Meidengroep ook helpend zijn. Vaak hebben pubermeiden behoefte om hun ervaringen te delen met lotgenoten. Ze vragen elkaar: hoe doe jij dat met een vriendje? Hoe geef jij je grenzen aan? Is het normaal dat ik dit eng of juist fijn vind? Ook voor slachtoffers van sexting – verspreiding van seksueel getinte foto’s of video’s – kan groepsbegeleiding waardevol zijn. Zo komen ze erachter dat ze niet raar zijn en er niet alleen voor staan. Seksueel misbruik kan iedereen overkomen. Het is niet jouw schuld, je kan er niks aan doen.”

Blijf niet alleen in de kou staan …

“Seksueel misbruik is een beladen onderwerp”, zegt Tessa Vermeeren, medewerker psychotraumacentrum en het sexpertiseteam van Sterk Huis. “Maar het is belangrijk dat je er niet alleen mee in de kou blijft staan. Sterk Huis heeft een psychotraumacentrum met veel expertise en een compleet hulpaanbod op het gebied van seksueel misbruik: van preventie tot traumabehandeling en alles wat ertussenin zit. Dat is onze kracht: we hebben alles onder één dak. We doen wat nodig is, zetten een stapje extra en nemen alle tijd voor mensen. Vanuit de jeugdzorg staan we dichtbij de jongeren. We komen aan huis, gaan langs op school of maken een wandeling met jongens en meiden. We kiezen voor een persoonlijke en systeemgerichte aanpak, waarmee we voor veel jongeren het verschil kunnen maken.”

Sexpertiseteam

Tessa: “Bij Sterk Huis willen we seksualiteit en seksueel misbruik onder de aandacht brengen en bespreekbaar maken. Wij hebben daarom het sexpertiseteam in het leven geroepen, waarmee we onze deskundigheid bundelen en delen. Het onderwerp blijft waarschijnlijk altijd in de taboesfeer hangen, maar we moeten ernaar durven kijken: ook die gezellige buurman of lieve opa kan andere intenties hebben. Denk en kijk mee en schakel op tijd de juiste hulp in.”

Victim blaming

“Bij seksueel misbruik leeft vaak een schuldvraag”, aldus Tessa. “Veel jongens en meiden zwijgen, omdat ze denken dat ze iets verkeerd hebben gedaan of duidelijker hadden moeten zijn. Die schuld- en schaamtegevoelens zijn enorm belemmerend. Kinderen en jongeren zijn bang om hun verhaal te delen. Wat als ik vertel dat papa iets naars heeft gedaan? Moet ik dan aangifte doen en valt ons gezin dan uit elkaar? Geloven mensen mij eigenlijk
wel? Ik kan maar beter mijn mond houden. Deze situaties van victim blaming zijn schrijnend en zorgen ervoor dat seksueel misbruik kan voortduren en slachtoffers een eenzame strijd ondergaan. Niet oké! Samen moeten we het onderwerp openbreken en rondom de slachtoffers gaan staan.”

“Veel jongens en meiden zwijgen, omdat ze denken dat ze iets verkeerd hebben gedaan of duidelijker hadden moeten zijn.”

Aarzel niet: neem contact op met Sterk Huis

Jaarlijks krijgen duizenden jongeren, vrouwen en mannen te maken met seksueel misbruik. De gevolgen zijn voor ieder slachtoffer anders. Vaak zorgt het voor diepliggende trauma’s en ook voor gevoelens van verdriet, angst, schaamte, schuld en boosheid, wat ontwrichtend werkt in het leven van mensen.

Ben je seksueel geïntimideerd, aangerand of verkracht? Of heeft iemand jouw naaktfoto doorgestuurd? Aarzel niet en neem contact op met Sterk Huis:
013 543 30 73 – www.sterkhuis.nl.