Sterke netwerken

Waarom afwachten als je samen kan voorkomen?

Hoe eerder we symptomen van complexe problematiek in gezinnen herkennen, hoe eerder we (erger) kunnen voorkomen. Sterk Huis wacht niet af tot problemen groter worden, maar is aanwezig aan de voorkant: in buurten, wijken en op scholen, waar we lokale teams verstevigen. Juist die sterke netwerken, verbindende samenwerkingen, maken het verschil.

Jeugd- en Gezinsteam Heusden

Het Jeugd- en Gezinsteam (JGT) in Heusden is zo’n sterk lokaal team. Het JGT biedt gezinnen met kinderen en jongeren van 0 tot 23 jaar eerste toegang tot jeugdhulp. Dankzij het specialistische team en de korte lijnen met andere lokale partijen – scholen, huisartsen, de GGD en politie – kan het JGT bijna elke casus oppakken. Bij voorkeur à la minute, zonder lange wachttijden.

Kleurrijk

Sterk Huis brengt als hoofdaannemer van het Jeugd- en Gezinsteam ruime kennis en ervaring in over hoogcomplexe veiligheidscasuïstiek en systemische en traumasensitieve werkwijzen. “We hebben een kleurrijk team bestaande uit jeugdprofessionals met uiteenlopende specialisaties en achtergronden”, deelt Rosanne Thijssen, teamleider JGT. “Als we de expertise of capaciteit niet in huis hebben, verwijzen we ook snel door naar andere passende plekken.”

Hoofdaannemer

Het Jeugd- en Gezinsteam is gestart als een netwerkorganisatie. Sterk Huis is na de oprichting in beeld gekomen als hoofdaannemer. Rosanne: “Er was behoefte om alles te stroomlijnen vanuit één organisatie met een specialistische achterban. De meeste mensen van het JGT zijn inmiddels in dienst van Sterk Huis, maar er zijn ook professionals vanuit de gemeente Heusden, GGD, Haspel en Stichting De As verbonden.”

Oren en ogen

Het werkgebied van het Jeugd- en Gezinsteam bestaat uit de drie kernen van Heusden: Drunen, Vlijmen en Oudheusden. “We maken gebruik van het aanmeldpunt van Bijeen, een netwerk van partijen uit Heusden, waar wij onderdeel van zijn. Maar gezinnen komen ook vaak bij ons terecht via scholen of huisartsen die een signaleringsfunctie hebben. Ook willen we steeds meer het verlengstuk zijn van het wijk- en welzijnsteam (WWT) van Heusden. De mensen van het WWT staan echt met de voeten in de klei. Ze kijken bijvoorbeeld mee met burgerinitiatieven en lopen rond in buurthuizen. Zodra zij iets signaleren, betrekken ze ons en bekijken we samen of aanmelding bij het JGT passend is. Zo hebben we overal onze oren en ogen.”

Nabijheid

Rosanne vervolgt: “Het JGT is bijzonder. Mensen vinden de weg naar jeugdzorg vaak moeilijk. Het voelt als iets ontoegankelijks en onbereikbaars, mede door de lange wachttijden. Met een lokaal team in de wijk creëer je nabijheid. Van licht tot zwaar en alles daartussenin: wij pakken alle aanvragen op en beoordelen of we zelf hulpverlening bieden of de vraag doorzetten naar een andere zorgaanbieder. We werken zoveel mogelijk preventief, ook via verschillende projecten, bijvoorbeeld over eenzaamheid onder jongeren.”

Ons-kent-ons

Sarah van den Bosch, jeugd- en gezinsprofessional bij het JGT: “De kracht van ons team zit ’m in de diversiteit aan jeugdprofessionals. We hebben zo’n beetje alle smaken in huis en kunnen dus snel inspelen op bijna iedere hulpvraag. We vullen elkaar goed aan: van de stille krachten op de achtergrond tot de zichtbare collega’s in het werkveld. In Heusden is het ons-kent-ons. Door de zichtbaarheid van een aantal collega’s weten buurtbewoners precies bij wie ze moeten zijn. Die mond-tot-mondreclame heb je nodig als je preventief wil werken. Dit begint soms al tijdens de zwangerschap. We hebben daarom ook goede contacten met consultatiebureaus, kinderdagverblijven en speelzalen. Hoe eerder we erbij zijn, hoe beter.”

Tijd en ruimte

“Gelukkig weten veel gezinnen ons inmiddels te vinden, maar er zijn ook mensen die geen vertrouwen meer in de jeugdzorg of gemeente hebben en denken: Oeh, blijf maar weg. Het geeft voldoening als je deze jongeren en ouders toch weet te bereiken en uiteindelijk samen door een deur kan. Het investeren in die relatie heeft tijd en ruimte nodig, wat ik volop krijg bij het JGT. Zo kan ik mensen laten zien: ik ben hier niet om over jou te oordelen of iets voor jou te bepalen. Ik wil er voor je zijn. We doen het samen, stap voor stap.”

Track013

Track013 is een onderwijs-zorgcombinatie voor leerlingen van 12 t/m 17 jaar (soms iets jonger of ouder) die zijn uitgevallen of dreigen uit te vallen binnen het Voortgezet Onderwijs. Sterk Huis is verbonden als hoofdaannemer jeugdzorg.

Rust

Jan ’t Hart, schoolleider Track013: “We beginnen de dag altijd met een theemoment met de leerlingen. Gewoon even landen met elkaar. Jongeren komen hier binnen met een complexe achtergrond en/of vanuit een complexe situatie, maar soms denk ik: waar is het probleem? Thuis, in de eigen omgeving, hebben ze te maken met een nare samenloop van omstandigheden, waar ze met heftig en ingewikkeld gedrag op reageren. Hier zijn ze op een totaal andere plek, worden ze weer gezien en komen ze tot rust, wat hen uiteindelijk thuis ook verder helpt.”

Multidisciplinair team

“Wij bieden jongeren onderwijs op maat. Dit doen we al jaren, maar sinds augustus 2022 samen met Sterk Huis, Stichting De As en Self als onderwijs-zorgcombinatie. De jeugdzorgprofessionals vormen samen een multidisciplinair team binnen ons schoolgebouw. Hierdoor hebben we korte lijntjes en zijn de hulpverleners goed zichtbaar voor leerlingen. Samen bieden we deze jongeren alle hulp die ze nodig hebben, beschikkings- en wachttijdvrij. We streven ernaar dat leerlingen uiteindelijk weer instromen naar het regulier of speciaal onderwijs of, als het echt niet anders kan, naar alternatieve trajecten.”

‘Losweken’ van de bank

Jan: “We hebben klassen voor hoogbegaafde jongeren, voor jongeren met moeilijk/verstorend gedrag en voor jongeren die een beschermde en rustige schoolplek nodig hebben, bijvoorbeeld door angststoornissen of suïcidale gedachten. Sommige jongeren zitten al maanden thuis. Een traject start daarom altijd met een hulpverlener aan huis, die werkt aan het ‘losweken’ van de bank en thuis de kansencirkel toepast. Ouders zijn vaak moegestreden. Ze willen wel met het onderwijs in zee, maar niet meer met hulpverleners. Maar doordat wij het aanbieden als één pakket, wordt het interessant.”

Mooie afwisseling

“Het onderwijs wordt in stappen opgebouwd: eerst met activiteiten buiten school, daarna in school en vervolgens bouwen we door naar drie leerdagen per week. Als de zorgvraag dusdanig complex is, krijgt een jongere soms tijdelijk vrijstelling voor onderwijs. Maar het liefst maken we die onderwijs-zorgcombinatie. De leerling krijgt dan een mooie afwisseling tussen onderwijs en zorg op maat, aangevuld met individuele en klassikale persoonlijkheidstrainingen. Dit gebeurt ook op buitenschoolse locaties, zoals sportzalen of outdoorsettings.”

Erger voorkomen

“De samenwerking met jeugdzorg gaat goed. We bereiken mooie dingen, zoals het voorkomen van uithuisplaatsingen. We vormen echt één team, maar moesten ook wennen aan elkaars taal. Sommige woorden zijn in het onderwijs meer beladen dan in de zorg, of juist andersom. Waar hulpverleners willen vertragen – even rustig aan voor de jongere – willen wij vaker versnellen, bijvoorbeeld als de toetsingsmomenten er aan komen. Maar we hebben geleerd om per leerling te kijken: wat heeft voorrang? Preventie is bij ons niet meer mogelijk, want deze jongeren zijn al over problematische grenzen gegaan. Erger voorkomen kan wel: wat kunnen we op korte termijn rechtzetten om nieuwe escalaties te voorkomen?”

Track013, gevestigd aan het Wilhelminapark in Tilburg, heeft gemiddeld negentig leerlingen, waarvan ongeveer een derde onder het multidisciplinair onderwijs-zorgteam valt. De jongeren komen uit de regio Hart van Brabant en aangrenzende regio’s.

Expertisecentrum Huiselijk Geweld en Kindermishandeling (HGKM)

Nóg een voorbeeld van een sterk netwerk is het Expertisecentrum Huiselijk Geweld en Kindermishandeling (HGKM) in de regio Hart van Brabant. Bij het Expertisecentrum bundelen organisaties – waaronder IMW regio Tilburg, Sterk Huis, Veilig Thuis en FAMEUS – hun krachten en kennis bij het vroegtijdig signaleren en stoppen van huiselijk geweld en kindermishandeling. Met deze duurzame aanpak krijgen slachtoffers en plegers eerder de juiste ondersteuning.

De rol van het Expertisecentrum is het delen van kennis, (ervarings)deskundigheid en bewustwording met professionals. Dit gebeurt aan de hand van trainingen, webinars, gastlessen, inspiratiesessies en informatiebijeenkomsten. Naast het ruime aanbod aan basistrainingen dienen zich ook specifieke thema’s aan die worden meegenomen in de scholing. Denk aan ouderenmishandeling, plegeraanpak, seksueel geweld, intieme terreur en femicide.

Kijk voor meer informatie op www.expertisecentrum-hgkm.nl