Over ervaringsdeskundigheid

“Het was een lange weg, maar dit heb ik bereikt”

Het liefst ontmoeten Wendy (52) en Anna (23) elkaar in real life. Samen aan de wandel of lekker kletsen in het zonnetje. Maar vandaag zit het er niet in, want Anna is aan het werk. “Supermooi schat”, roept Wendy voluit met de duimen omhoog via FaceTime. “Je weet, ik ben keitrots op jou!”

Wendy van der Jagt werkt bij Sterk Huis als ervaringsdeskundige, projectmedewerker en vertrouwenspersoon verbonden aan PMW013 (Prostitutie Maatschappelijk Werk) en Team Hart (Hoop – Aandacht – Respect – Toekomst). “Ik wil de positie van sekswerkers versterken om risico’s op criminaliteit, illegaliteit en mensenhandel tegen te gaan. Meer openheid zorgt voor meer veiligheid.”

Er gewoon zijn

Daarom is Wendy ook een van de vaste ervaringsdeskundigen die op de vrouwenopvang – afdeling Lima en Vera – met vrouwen, veelal slachtoffers van seksueel geweld, dwang, uitbuiting, mensenhandel, chantage en mensenhandel, praat. “Dit verloopt heel laagdrempelig. Er ontstaat bijvoorbeeld openheid aan de hand van een potje seksganzenbord of een persoonlijk gesprek. Of we gaan gezellig naar de stad of de kermis. We willen er gewoon zijn voor deze vrouwen als ze even willen spuien of een knuffel nodig hebben. Ik ondersteun ook bij andere belangrijke momenten, zoals een aangifte of spannend bezoek aan de rechtbank.”

Mensenhandel

Anna is blij met de steun van Wendy. “Ik belandde op mijn veertiende in de mensenhandel. Ook had ik te maken met huiselijk geweld, een onstabiele thuissituatie, psychische problemen en verslaving. Ik heb onder meer bij Sterk Huis, bij een gesloten instelling en bij een Regionale Instelling voor Beschermd Wonen (RIBW) gewoond. Uiteindelijk ben ik naar VillaRamadas in Portugal gegaan om clean te worden en trauma’s te verwerken. Een mooie en zware ervaring, die ik zeker aanbeveel. Bij thuiskomst kwam ik mede dankzij Wendy op een 24/7-beschermde woonplek terecht.”

I made it

“Samen met de trajectbegeleider bied ik Anna ambulante begeleiding. Ik schreeuw het van de daken: ik ben keitrots op haar”, wijst Wendy naar haar telefoonscherm. Daar reageert een net zo stralende Anna: “Ja, ik ben inmiddels cum laude geslaagd voor school, ben door naar het tweede leerjaar en heb werk. Toen ik Wendy leerde kennen zat ik nog vol in mijn drugsgebruik. Mijn geld ging op aan drugs. Eten en drinken deed ik bijna niet. Mede dankzij Wendy ben ik nuchter geworden en werk ik aan een mooie toekomst: I made it.”

Ervaringsdeskundigheid bij Sterk Huis

Sterk Huis gunt iedereen een veilig en zelfstandig leven. In de methodische benadering van de hulpverlening speelt eigen kracht een essentiële rol. Wij geloven er in dat mensen een zichzelf herstellend vermogen hebben en willen bijdragen om dit vermogen aan te spreken. Ervaringsdeskundigheid is onlosmakelijk verbond met herstelvermogen van cliënten. Door het inzetten van ervaringsdeskundigheid wordt een extra boost gegeven aan het volbrengen van onze visie: het ontwikkelen van een zelfstandig leven. Ervaringsdeskundigheid is een middel om een doel te bereiken. Bijvoorbeeld: het bevorderen van cliëntbetrokkenheid, een holistische aanpak, het doorbreken van taboes en stigma’s, het verkleinen van de afstand tussen cliënten en hulpverleners, het versterken van leereffecten, het verminderen van drempels voor externe doelgroepen, het stimuleren van out-of-the-box denken, en het waarborgen dat beleid en visies aansluiten bij de realiteit. Voor cliënten zien we ervaringsdeskundigheid als positief voor het herstelproces, terwijl professionals het als waardevol beschouwen voor beter begrip en effectieve communicatie met cliënten.

Aanvoelen

“Yes you did, babe!”, juicht Wendy. “Wat waren het tropenjaren voor jou hè. Maar je hebt de knop omgezet meid. Zo knap wat je hebt bereikt en hoe je bent gegroeid. Het is mooi om Anna’s proces van dichtbij mee te maken. We zien elkaar ongeveer één keer in de twee weken, maar appen en bellen ook vaak tussendoor. Soms hebben we het over iets kleins, over wat ze in de stad heeft gekocht ofzo, maar wijken vanzelf uit naar grotere gesprekonderwerpen. Of we zitten gewoon even stil naast elkaar in de zon, roken een sigaretje. Dat is ook goed, dat voelen we wel aan.”

Knuffel

Anna: “Ja, dat aanvoelen is belangrijk. Iemand anders ziet mij misschien als een zwaar kader, maar Wendy ziet gewoon iemand die ondersteuning en begeleiding nodig heeft. Je merkt het meteen als iemand werkt vanuit het boekje of zelf ook iets heeft meegemaakt. Ik kan op een andere manier levelen met Wendy. Als ik haar een half verhaal vertel, begrijpt ze toch meteen het hele verhaal. Een andere professional moet soms nog honderd vragen stellen. Die hulpverlener krijgt een hand van mij na afloop van het gesprek, maar Wendy krijgt een knuffel.”

“Als ik een half verhaal vertel, begrijpt ze toch het hele verhaal”

Goede verstaander

“Als ervaringsdeskundige is het niet per se nodig om je eigen verleden te delen”, zegt Wendy. “Als Anna ernaar vraagt, ben ik zeker niet te beroerd om het te delen. Maar het zit ’m niet in de feiten. We delen dezelfde ervaringen, dus begrijpen elkaar. Een goede verstaander heeft maar een half woord nodig.” Anna: “We zijn open naar elkaar en herkennen ook de pijn. Ook kunnen we allebei grof uit de hoek komen. Niet vanuit haat, maar juist omdat we het beste met elkaar voor hebben.”

Respect

“Het is niet zo dat ik me bij andere hulpverleners niet oké voel, maar het is anders”, gaat Anna verder. “Het belangrijkste wat ik nodig heb is respect. Stop me niet in een hokje. Ik liep stage met een meisje met een soortgelijk verleden. De begeleider zei: Jullie kunnen het vast goed met elkaar vinden, maar zijn ook elkaars trigger. Dat voelde als een stempel. Mijn verleden is niet wie ik ben. Ik wil vooruit. Op een dag kom ik aanlopen als advocaat of jurist. Dan wijs ik naar mijn diploma: het was een lange weg, maar dít heb ik bereikt.”

Toppie moppie

“Dat gaat jou echt lukken”, weet Wendy zeker. “Ik hoop dat ik je nog verder op weg kan helpen, zodat je steeds meer op eigen benen komt staan. Ook daarna zal ik er altijd voor je zijn als back-up. Niet dat je gaat terugvallen hoor, zo bedoel ik het niet.” Anna lacht: “Alsjeblieft niet.” Wendy: “Nee, pas op vrouw, anders krijg je met de zweep.” Lachend komt het gesprek ten einde met de vertrouwde afsluiter van Wendy: “Toppie moppie, zie je snel!”