Terug naar het speciaal onderwijs

Keoney (11) stroomde via de pilotklas De Kameleon terug naar het speciaal onderwijs:

“Eerst liep ik altijd de klas uit, maar nu loop ik de klas weer in.”

School is voor de meeste kinderen iets vanzelfsprekends. Maar niet voor Keoney (11). Jarenlang kon hij niet naar school en zat hij verveeld thuis. Niet omdat het leren hem niet goed afging, maar door mentale problemen. Keoney had woedeaanvallen, gebruikte geweld tegen leerkrachten en liep bij boosheid vaak weg. Met zijn lage zelfbeeld en korte lontje ging het niet langer op school, ook niet in speciale klassen. Tot de pilotklas De Kameleon van Sterk Huis zich aandiende, voor kinderen zonder uitzicht op onderwijs. Vanuit hier veroverde Keoney – met vallen en opstaan – zijn plek in het speciaal onderwijs terug: zijn recht om op te groeien met gelijke kansen.

Een beetje zenuwachtig is hij wel. Het is zijn eerste interview ooit. Maar zodra Keoney begint te vertellen, weet hij van geen ophouden. Ieder woord raakt. Zijn verhaal laat zien dat niet ieder kind dezelfde makkelijke route bewandelt en dat school allesbehalve vanzelfsprekend is. Voor Keoney begonnen de problemen al vroeg, in groep drie. Door spanningen thuis – een eigen zaak die failliet ging, financiële nood, verhuizingen en psychische problemen bij zijn ouders door alle moeilijkheden – pikte Keoney veel op. Dat, gecombineerd met zijn hooggevoeligheid, zorgde voor meerdere escalaties op school. “Ik werd tienduizend keer per dag boos”, vertelt hij.

Weg kwijt

Moeder Wendy: “Keoney keerde helemaal in zichzelf en was totaal de weg kwijt. Hij liep vaak weg en sloeg en schopte de leerkrachten. Het ging niet langer, dus besloten we samen met een leerplichtambtenaar hem van school te halen. We hebben toen gekeken naar de Westerwel, een school voor speciaal basisonderwijs, maar door zijn snel verergerde gedrag, lukte dat ook niet. Uiteindelijk kon hij toch terecht op scholengemeenschap De Keyzer voor speciaal onderwijs. De eerste maanden gingen goed. Hij had een juf van de oude stempel, die hem veiligheid, structuur, duidelijkheid, liefde en respect bood. Als Keoney merkt dat je niet oprecht bent met hem en niet uit je hart handelt, krijg je niks voor elkaar. Daar prikt hij dwars doorheen. Toen zijn juf na een paar maanden met pensioen ging, begon alle ellende opnieuw. Het verliep van kwaad tot erger. Keoney belandde vaak hysterisch in de time-out kamer. Op een dag hoorden we hem daar zo tekeergaan, dat we de knoop doorhakten: tot hier en niet verder.”

“Als Keoney merkt dat je niet oprecht bent met hem en niet uit je hart handelt, krijg je niks voor elkaar. Daar prikt hij dwars doorheen.”

Verveeld

Vanaf dat moment ging Keoney niet meer naar school. Zo’n drie jaar zat hij thuis. “Dat wil je niet voor je kind”, benadrukt Wendy. “Hij is net zo goed leerplichtig en heeft net als andere kinderen leerrecht. Zijn vader heeft hem zelfs nog even lesgegeven, maar dat was ook niet wenselijk. Hij is geen leerkracht en je kind hoort tussen klasgenootjes te zitten. Om Keoney toch wat structuur te bieden, ging hij drie dagen per week naar zorgboerderij De Mekkerbek. Alle andere momenten zat hij verveeld thuis.”

Hele dag wachten

Keoney: “Het was saai thuis. Ik zat de hele dag te wachten tot mijn vriendje uit school kwam. Gelukkig heb ik veel hobby’s: skateboarden, tekenen, cosplay, zingen en muziek luisteren, bijvoorbeeld van Marshmello of Alan Walker. Soms ging ik naar De Mekkerbek. Vooral het paardrijden was leuk, dat heb ik van mama.”

“Het was saai thuis. Ik zat de hele dag te wachten tot mijn vriendje uit school kwam.”

Redding

“Je kind hoort gewoon les te krijgen en bij vriendjes te zijn”, zegt Wendy. “Toen we het echt niet meer wisten, kwam plots onze redding: de pilotklas De Kameleon van Sterk Huis, een plek waar Keoney meteen voor in aanmerking kwam. Hij kwam in een klasje met vier andere kinderen en ging daarnaast nog drie dagdelen naar De Mekkerbek. De hulp bij De Kameleon in samenwerking met de Keyzer was goed, precies wat Keoney nodig had.”

Tipitent

Keoney: “Het was fijn om terug in een klas te zijn. Er waren twee juffen en ik had een begeleider van Sterk Huis, Bianca. Aan aandacht kwam ik niets tekort. Als het te druk werd, mocht ik mijn eigen plekje opzoeken, een tipitent in de hoek van de klas met een zitzak. Soms heb ik dat gewoon even nodig, rust, een ontspanningsmomentje.”

Kleurenkaart

De weg terug naar school verliep niet vlekkeloos voor Keoney. Hulp vanuit Sterk Huis was daarom nodig. “Ik ging vaak naar Bianca. Dan kreeg ik chocolademelk en deden we spelletjes of praatten we over mijn gevoel. We hadden een kleurenkaart gemaakt. Groen betekende dat ik blij was, oranje dat de frustratie begon, rood dat ik echt boos was en donderrood… daar wilde ik echt niet komen. De laatste keer dat ik in het donderrood was, sloeg en krabde ik de juffen.”

“Groen betekende dat ik blij was, oranje dat de frustratie begon, rood dat ik echt boos was en donderrood … daar wilde ik echt niet komen.”

“Mijn leven is veranderd door De Kameleon”, vertelt Keoney. “In het begin werd ik tienduizend keer per dag boos en liep ik telkens de klas uit.” Wendy: “Dat kwam ook door je lage zelfbeeld. Je vond jezelf stom en dacht dat je niks kon. Als iemand je een compliment gaf, werd je meteen heel boos.” Keoney: “Ik dacht dat ze dat toch niet meenden. Vroeger haatte ik mezelf, ik wilde mezelf niet zijn. Nu ben ik blijer, kalmer, minder gestrest en heb ik meer zelfvertrouwen.” Wendy: “Wij hebben hem echt zien veranderen. Eerder kreeg hij meteen kortsluiting en kregen we geen contact met hem. Nu geeft hij het op tijd aan als het niet goed gaat.”

“Vroeger haatte ik mezelf, ik wilde mezelf niet zijn. Nu ben ik blijer.”

Structuurklas

Zo kreeg Keoney een aantal maanden geleden een terugval, toen zijn ouders vertelden te gaan scheiden. “Dat was moeilijk, blikt Wendy terug, “maar het was geruststellend dat hij een goed vangnet had bij De Kameleon. Deze plek is onze redding geweest, anders weet ik niet waar het geëindigd was. Je merkt dat de juffen en Bianca het werk uit liefde voor de kinderen doen. Dat hielp Keoney. Inmiddels heeft hij de stap gemaakt van De Kameleon naar een structuurklas van De Keyzer. Hij gaat eindelijk weer vijf dagen per week naar school.”

Trots

“Ik ben heel trots. Het is me gewoon gelukt”, lacht Keoney. “Eerst liep ik altijd de klas uit, maar nu loop ik de klas weer in. Ik weet ook al wat ik later wil: een eigen restaurant met mijn vader. Op vrije dagen mag ik dan lekker gratis eten. Een pannenkoekpizza of lasagne, onze specialiteiten!”

Pedagogisch medewerker Bianca van Fessem:

“Bij ons voelen kinderen zich weer welkom, geaccepteerd en gehoord”

“De Kameleon is een pilotklas voor maximaal zes leerlingen die zijn uitgevallen of dreigen uit te vallen in het onderwijs. Het doel is om deze kinderen uiteindelijk weer een plekje te geven in reguliere klassen binnen het (speciaal) onderwijs. Vorig jaar is dit gelukt bij vier van de vijf leerlingen. Het team van De Kameleon bestaat uit een leerkracht, een klassenassistente, een pedagogisch medewerker vanuit Sterk Huis (dat ben ik), een ambulant medewerker die de ouders thuis begeleidt en twee gedragswetenschappers.

Onderwijs en behandeling in één

Het unieke van De Kameleon is dat de kinderen onderwijs én behandeling in één krijgen. Het is een behandelklas waar elk kind aan de eigen leerdoelen werkt, waarbij we het onderwijs steeds meer uitbreiden. Daarnaast krijgen ouders ondersteuning van een ambulant werker, om alles vanuit de begeleiding en de klas ook thuis goed door te voeren. Het doel is dat alle kinderen uiteindelijk weer naar een reguliere klas binnen het speciaal onderwijs gaan en zich weer gewoon kind voelen.

Nieuwe kans

De kracht van de pilotklas zit ’m dus echt in die combinatie van onderwijs en behandeling. Ik neem de kinderen twee tot drie keer per week mee uit de klas voor individuele begeleiding. Alle doelen en afspraken die tijdens deze begeleiding ontstaan, trekken we vervolgens door naar de klas en naar huis. Dit geeft kinderen vertrouwen en veiligheid: je zegt wat je doet en je doet wat je zegt. De kinderen voelen zich hierdoor welkom, geaccepteerd en gehoord in de klas en krijgen altijd weer een nieuwe kans. Oké, je bent boos geweest, dat mag in deze klas. In een andere klas mag je niet met spullen gooien, maar hier betekent het dat je nog hulp nodig hebt bij je boosheid.

“De kracht van de pilotklas zit ’m in de combinatie van onderwijs en behandeling.”

Vertrouwen

Wat de kinderen van De Kameleon vaak gemeen hebben met elkaar, is dat ze totaal geen vertrouwen meer hebben in volwassenen. Dit was ook bij Keoney het geval. Ik word niet gezien en niet gehoord en volwassenen doen toch nooit wat ze beloven. Wij helpen deze kinderen om langzaam weer vertrouwen in zichzelf en de ander te krijgen.

Kleine stapjes

Alles gaat in kleine stapjes, zowel de begeleidingsmomenten als de eerste momenten in de klas. We bouwen het werk langzaam op: eerst een werkje tijdens de individuele begeleiding, dan een werkje in de klas, dan een zelfstandig werkje, dan meerdere werkjes tegelijk. Zo doen kinderen steeds meer succeservaringen op en zien ze zichzelf groeien. De basisregels zijn voor iedereen gelijk, maar elk kind zit bij ons met een eigen reden en heeft dus ook een eigen plan. Ook bieden we alle kinderen voldoende afwisseling in ontspanning en inspanning, waarin ieder kind eigen behoeften heeft. De een wordt rustig van schommelen, de ander gaat voetballen en weer een ander wil even met rust gelaten worden. Dat weten en accepteren de kinderen ook van elkaar.

Groei

Keoney heeft een prachtige groei doorgemaakt. Hij had geen zelfvertrouwen, was altijd heel streng voor zichzelf en dacht dat hij alles verkeerd deed. Als één som niet goed ging, dan was niks goed. Als hij één keer boos was geweest, was de hele dag slecht gegaan. Er zijn momenten geweest dat hij totaal overstuur en zwemmend in negatieve gedachten op de gang zat, gillend dat hij toch niets waard was. Op die momenten zat ik naast hem, wachtend tot hij zag dat hij het wél waard was. Deze wanhopige periodes werden steeds korter en stopten uiteindelijk.

Nabijheid

Keoney had veel nabijheid en vertrouwen nodig van ons, want zijn zelfbeeld was erg laag. Maar nu gaat het goed met hem en zien we een vrolijke jongen. Hij is inmiddels doorgestroomd naar een structuurklas binnen het speciaal onderwijs, waar hij nog regelmatig zijn hart kan luchten bij de leerkracht(assistent). Hij heeft nog drie maanden nabegeleiding gehad van mij, maar ik weet zeker: vanaf nu kan hij het helemaal zelf!”