Vanuit nabijheid meedoen - Sterk Magazine

Sterk Huis werkte in 2023 verder aan nieuw gedachtegoed voor jonge vluchtelingen:

Vanuit nabijheid meedoen

In 2022 kwamen veel jonge vluchtelingen naar Nederland. Sterk Huis mocht een aantal van deze jongeren voor langere tijd begeleiden op nieuwe grootschalige opvanggroepen en bij kleine wooneenheden (KWE’s). Dit leverde rust en veiligheid op voor deze jongeren, maar ook de kans om aan hun toekomst te werken. Iets wat we alle jonge vluchtelingen gunnen: een vaste plek om te ‘landen’ en vanuit nabijheid geactiveerd te worden.

Veel jonge vluchtelingen moeten na aankomst in Nederland afwachten. Ze hebben beperkte toegang tot school, werk en hobby’s. Alles staat stil. De jongeren hebben geen uitlaatklep, geen duidelijkheid en geen perspectief. Ook worden ze vaak doorgeplaatst, waardoor ze geen kans krijgen om aan hun toekomst te werken en zich te ontwikkelen tot volwassenen die volwaardig meedoen. Maar het kan ook anders, ontdekte Sterk Huis. Zo werd in Biezenmortel in 2023 volop geëxperimenteerd met de ‘campus’, een activerende landingsplek voor jonge vluchtelingen.

Positief effect

Eind 2022 kwamen 45 Syrische en Eritrese jongeren van 16–21 jaar vanuit Ter Apel terecht bij de grootschalige noodopvang in Biezenmortel. Dit onder begeleiding van voogdijinstelling Nidos en Sterk Huis. Met succes ontstond daar de ‘campus’: een plek met veel structuur en een dagindeling in de vorm van onderwijs (inburgering en Nederlandse taal), sport en talentontwikkeling. Deze aanpak had direct een positief effect op de groep. Ook bij de gemeentelijke opvang van minder- en meerderjarige Oekraïense vluchtelingen in Mierlo en bij verschillende kleine (KWE’s van Sterk Huis werd steeds meer op deze manier gewerkt.

Talentprogramma
In Biezenmortel werd het idee van de ‘campus’ stap voor stap in de praktijk uitgewerkt. Onze bevlogen mentoren en persoonlijk begeleiders werden hierbij onder meer ondersteund door het talentprogramma Lionel. Dit programma nodigt jonge vluchtelingen uit hun identiteit en talent te ontwikkelen en zo hun toekomstperspectief te vergroten. Lionel is het bijzondere initiatief van Ellis Pruijn en Maartje Schel, die jonge vluchtelingen een mooie start in Nederland willen geven met creatieve, culturele, muzikale en lichaamsgerichte activiteiten. De jongeren kwamen in contact met betrokken ondernemers, zoals een interieurarchitect, een timmerman en een grafisch vormgever. Ook bezochten zij meerdere bedrijven en scholen in de directe omgeving.

Netwerk
Verbinding en connectie is enorm belangrijk voor deze doelgroep: contact met omwonenden, lokale ondernemers, plaatselijke sportverenigingen en met jongerenwerkers. Zonder een netwerk is het opbouwen van een toekomst veel moeilijker. Vanuit nabijheid ontstaan mooie dingen. De jongeren in Biezenmortel openden bijvoorbeeld met succes een Syrisch en Eritrees pop-up-restaurant voor buurtgenoten, begonnen een voetbalteam bij Voetbalclub Biezenmortel en kregen leerwerkplekken aangeboden. Reguliere leerroutes passen vaak minder goed bij deze jongeren en op deze manier konden ze toch meedoen.

Voorsprong
In 2023 hebben we veel geleerd, met name dat deze aanpak jongeren een positieve ontwikkeling en voorsprong oplevert. Iets wat we alle jonge vluchtelingen gunnen: bij aankomst in Nederland niet stilstaan, maar in beweging komen. Op een fijne en veilige plek mogen landen, aansluiting vinden, een netwerk opbouwen, talenten ontwikkelen, dromen najagen en fantaseren over de toekomst. Om deze jongeren nog een laatste belangrijke zet te geven, blijven ze na de ‘campus’ nog een tijdje in een KWE in dezelfde vertrouwde omgeving. Daar werken ze verder richting zelfstandigheid.

In 2024… gaan we door op dezelfde manier! Met veel aandacht voor de campusaanpak in Biezenmortel en het opbouwen van connectie en sterke netwerken rondom jonge vluchtelingen in de betrokken gemeenten Tilburg, Waalwijk, Den Bosch, Terheijden, Breda en Oosterhout. We willen het gedachtegoed van de ‘campus’ uitbouwen. Alle jonge vluchtelingen verdienen een plek om te landen en een toekomst op te bouwen. Vanuit nabijheid jongeren activeren: dát is de koers die we aanhouden.

Ontwikkelingen jonge vluchtelingen in 2023:

Belangrijk inzicht: het heeft een enorm positief effect op jonge vluchtelingen om na aankomst in Nederland op een vaste plek in de regio te ‘landen’. Een plek met veel rust, veiligheid, nabijheid, structuur, perspectief en nieuwe kansen in de vorm van onderwijs, sport en talentontwikkeling.
Start ‘campus’ in Biezenmortel: een activerende ‘landingsplek’ voor 45 Syrische en Eritrese jongeren van 16–21 jaar. Ook in Mierlo deden we ervaring op met dit gedachtegoed bij de gemeentelijke opvang van 52 Oekraïense vluchtelingen van 16–26 jaar. Bijzonder is dat op deze plek minder- en meerderjarigen bij elkaar zijn gebleven: familie, vrienden en stellen.
Opening nieuwe kleine wooneenheden (KWE’s) voor jonge vluchtelingen in Tilburg, Terheijden en Den Bosch. Op deze plekken wordt ook vanuit nabijheid en activering gewerkt.
Grote winst: de leeftijdsgrens voor begeleiding van jonge vluchtelingen is verschoven van achttien naar eenentwintig jaar. Dit geeft jongeren veel meer rust en tijd om aan een zelfstandige toekomst te werken.
Oprichting Jongerenraad voor alleenstaande minderjarige vluchtelingen, genaamd ‘Team hardwerkende mensen’.

Alpay, mentor in Terheijden, begeleidt jonge vrouwelijke vluchtelingen naar zelfstandigheid:

“Stilstaan is half leven: wij pakken door!”

“In oktober 2023 is onze opvanggroep gestart voor zeven meiden uit Eritrea, Somalië en Jemen”, vertelt Alpay, een van de vier mentoren van de KWE in Terheijden. “De komst van de meiden was wennen voor de omwonenden, maar we zijn goed ontvangen. Het is belangrijk dat je verbinding maakt. We zijn met posters langs de deuren gegaan, hebben praatjes gemaakt en organiseerden een open dag voor de buurtbewoners. De opkomst was hoog, mede door de heerlijke hapjes en drankjes van de meiden. Zo zie je maar: je kan van iets spannends en negatiefs altijd weer iets positiefs maken. We blijven in contact met de buurtbewoners en laten vaak ons gezicht zien.

De meiden maken een geweldige ontwikkeling door: van onzeker naar oersterk. We zijn in Terheijden vanaf nul begonnen: met een nieuw team, nieuwe groep, in een nieuwe gemeente. Als collega’s hebben we elkaar snel gevonden. We hebben een vrije manier van werken en zijn open en eerlijk naar elkaar. Als iemand iets voorstelt, proberen we het gewoon uit. Lukt het niet, pech gehad, dan doen we het de volgende keer op een andere manier. Alleen maar leerzaam.

Daar hebben we ook aandacht voor op de groep: gecontroleerd falen. We vinden het belangrijk dat de meiden de veiligheid voelen om fouten te (durven) maken. Probeer het maar gewoon, wij staan voor je klaar als het niet lukt. We willen de meiden vertrouwen geven, maar daarvoor is eerst verbinding nodig, connectie. Het opbouwen van die connectie staat op nummer één voor ons. Zonder connectie is ook geen correctie mogelijk, dan kan je de jongeren niks leren.

De meiden kwamen hier moe en onzeker binnen. Ze hadden een heftige reis meegemaakt en zaten in een overlevingsstand. Het enige wat ze nodig hadden was liefde en warmte. Iemand die een kopje thee brengt en luistert. Dat hebben we gedaan. Die landingsperiode is belangrijk, maar mag niet te lang duren. Stilstaan is half leven: je moet doorpakken. We hebben de meiden laten landen, maar tegelijk ook actief benaderd: wat is jouw plan, waar wil je naartoe werken?

Dat was precies wat ze nodig hadden: actie, afleiding, perspectief. De meiden gaan inmiddels naar de ISK in Breda en zijn via betrokken ondernemers aan baantjes gekomen in de horeca en schoonmaak. Ook werken we voortaan samen met jongerenwerkers van Surplus, die mooie activiteiten voor de jongeren organiseren. We zijn trots op onze meiden, echte leeuwinnen!”